ناسور (هێلینا میا) یان (مالە می) چیە؟


دکتور شڤان سعید.
نوژدارێ تایبەتمەندێ نەشتەرگەریا گشتی

چێبوونا کیسکەکێ یان چالەکێ یە د ناڤ پیستی را کو می تێدا کومڤەدبن دبێژنە ڤێ مالا یان هێلینا میا Pilonidal cyst، و دەمێ ئەڤ کیسە توشی هەوکرنێ دبیت و کێم و عەداڤ تێدا کوم دبن دبێژنێ قونێرا ناسورێ pilonidal abscess کو ئێشانەکا زور یا دگەلدا هەی، و هندەک جاراش بخو دەردبیت ئاڤ و کێم لێ دهێن دبێژنێ رێرەوا یان چالا ناسورێ pilonidal sinus .

ناسورا دناڤ پیستێ ل سەر کەلێژیێ ل هەمیا مشەترە، بەلێ دبیت ل هندەک جهێت دیتر پەیداببیت وەکی ناڤ پیستێ نافکێ را، مابەینا سینگێت ئافرەتا، بن کەوشا، دناڤبەرا تبلێت حەلاقا، ...هتد.

باراپتر گەنج توشی ڤێ ئاریشێ دبن و د رەگەزێ نێردا پترە.

ئەگەر:
ناسورا میا مەعنا وێ هێلینا میا یە، کومڤەبینا میا ل سەر کەلێژیێ، می دێ چنە دناڤ پیستی را ب رێکا کونکەکا بچیک و کو دیفدا دێ فرەهـ بیت، دێ پتر می چنە تێدا هەتا دبیتە کیسکێ میا.
ل دەمێ شەرێ جیهانیێ دوویێ زێدەتری ٨۰٫۰۰۰ لەشکەر توشی ناسورێ ببین کو پێتڤی ب چارەسەریێ ببین، هنگی بو نوژدارا دیاربی کو ل بەر سیاربینا ترومبێلا جێپ ئەڤ ئاریشە پەیدادبیت و ناڤێ وێ کربیە نەخوشیا جێپ.

ەگەرێن سەرەکی:
١- زەلام: ناسور د زەلاماندا مشەترە ل ئافرەتادا، زەلام ٤ جارا پتری ئافرەتا توشدبنێ، بەلێ ئافرەتیش توشدبنێ تایبەتی کچێت بەری ٢٠ سالیێ.
٢- مروڤێت زۆر می پێڤەبن، میێت رەق و زڤر.
٣- کارێن زۆر گڤاشتنێ ل سەر کەلێژیێ پەیدادکەن:
▪️شوفێر ( زور هاژووتنا ترومبێلێ)،
▪️زور روینشتن،
▪️ل بەرکرنا جلکێت زور تەنگ.
٤- ویراثی: د ئەندامێت خێزانێ دا ئەڤ ئاریشە هەبیت ۳٨٪ دهێتە دیتن،
٥- قەلەوی ئەگەرە بو دووبارەبینەڤێ،
٦- کەسێن گرنگیێ ب پاقژیا خو نەدەن و کومڤەبینا میا ل سەر کەلێژیێ.

نیشان:
ئەگەر کیسک بیت:
زوربەی جارا چ نیشان نینە یان بەلکی هەست ب گرێیەکێ ل سەر کەلێژیێ بکەت، یان کونکێت بچیک ل سەر کەلێژیێ دێ بینیت.
ئەگەر توشی هەوکرنێ ببیت:
ئێشانەکا زور ( نەشێت رینتەخار )، سوربین، وەرمین ل سەر کەلێژیێ، بلندبینا تایێ.
ئەگەر ب پەقیت:
لێ هاتنا کێم و عەدابێ، بێهنەکا نەخوش لێ دهێت.

نەخوش ب ڤی شێوەی وەسفا نەخوشیا خو دکەت:
جارجارە سەر کەلێژیا من دئێشیت، دیفدا دبیتە گرێک و پاشی کێم و عەداڤ لێ دهێت، بو ماوەکێ خو بێدەنگ دکەت و دیسان دووبارە دبیتەڤە.

دەستنیشانکرن:
دەمێ تو هەست ب وان نیشانێت مە بەحسکری بکەی، یا پێتڤی یە تو سەرەدانا نوژدارێ نەشتەرگەرێ گشتی بکەی، دێ برێکا وەرگرتنا زانیاریا و پشکنینا دەستی ئەڤ ئاریشە هێتە دەست نیشانکرن.
ب دیتنا کونکێت بچیک دێ نەخوشی هێتە ئێکلاکرن.

چارەسەری:
ئەگەر هێشتا کیسک بیت:
بەلکی ب رێکا نەشتەرگەریێ بهێتە راکرن چ ل ژێر پەنجا خوجهی یان ب رێکا پەنجا گشتی، دبیت برین ڤەکری بهێتە هێلان و روژانە بهێتە دەرمانکرن هەتا بخو دگەهیتەف ئێک، یان بهێتەڤ درین.

ئەگەر ببیتە قونێر:
دڤێت ل ژێر پەنجا گشتی بهێتە دەرکرن و چارەسەریا وەربگریت وەکی دژە زیندەگی و ئازارشکێنا و ژڤانەکێ نەشتەرگەریێ دێ بو هێتە دیارکرن هەتا هەوکرن نەمینیت و لدیفدا نەشتەرگەری دێ بو هێتە ئەنجامدان .

ئەگەر پەقی بیت:
ب رێکا نەشتەرگەریێ هێتە راکرن.

نوکە رێکەکا دی یا هاتیە بەردەست، کو چارەسەریا ناسورێ یە ب بکارئینانا لێزەرێ.

ئاریشە:
لەوانەیە پشتی نەشتەرگەریێ دووبارە چێببیتەڤە، ل بەر هندێ زورا پێتڤی یە گرنگی ب رێنماییێت خوپاراستنێ بهێتە دان.

خوپاراستن:
١- پاقژی:
نەهێلە می ل سەر کەلێژیێ کومڤەببن (زی زیە پاقژ بکە).
میێت پشتا خو و کەلێژیێ چێکە دا می ل سەر کەلێژیێ خرڤەنەبن.
٢- وان کارا (کێم بکە) کو زور گڤاشتنێ ل سەر کەلێژیێ پەیدادکەن:
وەکی زور هاژووتنا ترومبیلێ.
زور روینشتن بو ماوێت درێژ.
٣-کێشا لەشێ خو کێم بکە.
لاپەرێ دیڤدا لاپەرێ بەرێ